Mindfulness en gezondheid

Stress-reductie

Er wordt onderscheid gemaakt tussen acute stress (fysiek of emotioneel zoals sprint- of krachttraining, of korte emotionele gebeurtenissen zoals korte tijd bang zijn) en chronische stress (bijvoorbeeld langere tijd zorgen maken of angstig zijn, teruggekerende irritaties in de sociale omgang, maar ook lange afstand hardlopen of overtrainen). Acute stress (die niet te hevig is zodat je geen lichamelijke schade ondervindt) wordt niet als slecht gezien en kan je immuunsysteem ook tijdelijk versterken. Chronische stress heeft echter nadelige effecten op de gezondheid, Het heeft een nadelig effect heeft op het immuunsysteem en wordt ook gelinkt aan het trager genezen van wonden, meer infecties en ontstekingen. Zie het artikel "Stress: The Basics" van Dr. Colin Champ voor meer informatie.

Bij het verkleinen van de kans op neurologische problemen kan ontspanning en stress-reductie ook belangrijk zijn omdat er mogelijk een relatie is tussen stress en het ontstaan van insuline-resistentie in de hersenen, cognitief verval en de ziekte van Alzheimer. Zie voor meer informatie de verderop gelinkte studie: "Stress contributes to the development of central insulin resistance during aging: implications for Alzheimer's disease".
Zie ook de link "New Trigger of Alzheimer’s Identified: Stress" waarin aangegeven wordt dat stress een trigger kan zijn voor aftakeling van de hersenen hoewel stress niet als de enige oorzaak gezien wordt van dementie.

Stress heeft ook een nadelig effect op de darmen, de darmflora en de spijsvertering en kan op die manier ook een nadelige invloed op de hersenen hebben. Stress kan de doorlaatbaarheid van de darmen vergroten en kan de samenstelling van de darmflora negatief beïnvloeden en wordt gerelateerd aan IBS (irritable bowel syndrome) en IBD (inflammatory bowel disease), zie bijvoorbeeld de links "Stress and the gut: pathophysiology, clinical consequences, diagnostic approach and treatment options", "Stressor exposure disrupts commensal microbial populations in the intestines and leads to increased colonization by Citrobacter rodentium" , "How Stress Affects Your Heart and Gut Health" en "Stress Metabolic Disease and the Gut Microbiota". De laatste link linkt naar een voordracht van Karen Ryan, Ph.D waarin zij o.a. aangeeft dat stress de darmflora kan veranderen en tot meer ontstekingen kan leiden. In haar voordracht geeft ze bijvoorbeeld aan:

"The innate immune system is activated by infection (a physical stressor)" en

"Activation of the innate immune system also occurs following acute and chronic stress psychological stress" en

"Psychological stress alters gut microbial communities and increases inflammation"

Het artikel "Monocyte trafficking to the brain with stress and inflammation: a novel axis of immune-to-brain communication that influences mood and behavior." geeft ook aan dat stress tot ontstekingen kan leiden en geeft aan dat stress tot meer ontstekingen in de hersenen kan leiden. In de inleiding van dat artikel staat:

"Stress-induced alterations in microglia phenotype and monocyte priming leads to aberrant peripheral and central inflammation. Elevated pro-inflammatory cytokine levels caused by microglia activation and recruitment of monocytes to the brain contribute to development and persistent anxiety-like behavior."

Zie voor meer informatie ook het artikel "How to Relieve Stress" van professor Robert Sapolsky een expert op het gebied van stress. In dit artikel geeft hij o.a. aan dat stress het gebied in de hersenen gerelateerd aan het geheugen, de hippocampus genaamd, kan verkleinen en de amygdala, het gebied dat verantwoordelijk is voor o.a. angst, groter maakt. Het geheugen kan daardoor verminderen en angst kan daardoor toenemen. Daarnaast geeft hij ook aan dat stress het dopamine systeem in de hersenen kan beïnvloeden en op deze manier kan zorgen voor depressies. De "frontal cortex" wordt ook nadelig beïnvloed door stress, waardoor zelfdiscpline, lange-termijn planning, en emotie-regulatie verminderen en alsgevolg hiervan verkeerde beslissingen genomen kunnen worden.

Het lijkt er daarom op dat stress leidt tot meer stress. Als angst alsgevolg van stress toeneemt, neemt stress vervolgens weer toe alsgevolg van de toename in angst. En als stress het vermogen voor emotie-regulatie doet afnemen en als stress leidt tot meer verkeerde beslissingen, kan dit ook weer tot meer stress leiden. Kort gezegd lijkt het erop dat stress tot meer emoties leidt en dat die emoties weer voor meer stress zorgen, zodat het belangrijk is om los te komen van deze processen.

Het artikel "Social influences on neuroplasticity: stress and interventions to promote well-being" geschreven door o.a. professor Richard Davidson geeft ook aan dat stress, de amygdala vergroot en een omgekeerd effect heeft op de hippocampus en de prefrontale cortex die juist kleiner worden.
Verder geeft dit artikel aan dat bepaalde cognitieve therapie en mindfulness-meditatie een tegengesteld effect laten zien waarbij de amygdala kleiner kan worden en de prefrontale cortex groter kan worden.

Gezien het bovenstaande kan regelmatige beoefening van mindfulness-meditatie een belangrijke rol spelen bij het behoud van zowel lichamelijke als geestelijke gezondheid en zou het de kans op de ziekte van Alzheimer kunnen verkleinen.

Zie voor meer informatie ook de link "Stress Doesn't Stay in Your Head". Op deze pagina is ook een video aanwezig waarin aangegeven wordt hoe EFT (emotional freedom technique) gebruikt kan worden om stress te verminderen. EFT zou eventueel naast mindfulness-meditatie toegepast kunnen worden om bijvoorbeeld sterke emoties af te zwakken waarna vanuit mindfulness verder met de situatie omgegaan kan worden.

Naast meditatie en EFT kan ook lichamelijke oefening helpen om stress te verminderen. Dit wordt o.a. aangegeven door professor Paul Thompson in het korte video-interview "Exercise, Stress, and the Brain" waarin hij ook aangeeft dat stress slecht is voor de hersenen.

Ook professor Cary Cooper geeft in zijn presentatie "Professor Cary Cooper on Mental Health at Work" aan dat fysieke activiteiten belangrijk zijn voor de mentale gezondheid.

Hij geeft verder o.a. aan dat fysieke activiteit geïntegreerd kan worden via wandelen, hardlopen of door naar een fitnesscentrum te gaan.
Zie ook het interview met hem "Cary Cooper coping with stress" waarin hij aangeeft dat naast lichamelijke beweging ook ontspanningsoefeningen (zoals yoga en meditatie of een andere vorm van ontspanning) kunnen helpen. Ook geeft hij aan dat je ook met anderen (zoals vrienden, de huisarts of een counselor) erover kan praten.

Zie voor meer informatie over werkgerelateerde stress ook het interview met Cary Cooper via "Managing Workplace Stress, Improving Well Being at Work - Part 1 of 2" en "Managing Workplace Stress, Improving Well Being at Work - Part 2 of 2".

Gerelateerd aan stress-reductie is de voordracht : "Science of Resilience: How to Thrive in Life" van Dr. Darlene Mininni waarin zij praat over veerkracht. In haar voordracht geeft zij de onderstaande strategieën aan voor het bevorderen van veerkracht:

• Optimisme cultiveren
• De aandacht verschuiven
• Moeilijke gevoelens verwerken
• Connecties aangaan
• Aanwezig zijn (mindfulness)